Contrastversie favicon ComBron Communicatie Hoe mensen kiezen (en hoe ze NIET kiezen)

Bij de overheid heerst(e) altijd de opvatting dat mensen gaan voor maximalisatie. De regering dacht dat mensen situaties goed overzien. Dat alle voordelen en alle nadelen tegen elkaar worden afgewogen en dat er vervolgens gekozen wordt voor hetgeen het meeste oplevert. Kortom, men geloofde in de rationele keuzetheorie.

Dit is een uitleg van de zeven aspecten van de rationele keuzetheorie. Het verklaart uiteraard niet alle verrassende keuzes die mensen maken, maar het zal zeker inzicht bieden.

De rationele keuzetheorie weerlegd

Het artikel is verdeeld in een aantal pagina’s. Per aanname één. Op de pagina’s wordt uitgelegd dat het niet is hoe we lang dachten dat het was en hoe het wel zit.

Ooit dacht men, dat er wordt gekozen op basis van de gevolgen van de eigen opbrengsten. Anders gezegd, men dacht dat beslissers zich vooral de vraag stellen wat een beslissing ze kost en wat het ze opbrengt. Minstens zo belangrijk blijkt de factor rechtvaardigheid te zijn.

Voor de hebberts mogelijk ondenkbaar, maar het volgende gaat niet op voor hoe mensen doorgaans kiezen. Er zo wordt beslist, dat de opbrengst van de keuze maximaal is. De beslisser streeft naar het beste resultaat.

Doordachte voorlichting is voorlichting die de hoofdlijnen duidelijk maakt. Mensen kunnen namelijk maar een beperkte hoeveelheid informatie overzien.

Mensen zijn van nature risicomijdend en dat is maar goed ook, want mensen zijn niet zo goed in het inschatten van onzekerheden.

Bij het kiezen wordt op de juiste wijze rekening gehouden met de onzekerheden die de toekomst met zich meebrengt.

Het logo van Be Alert (Nationaal Crisiscentrum) en rechts daarvan de achterzijde van de folder over het treffen van voorbereidingen op crises en rampen.

“Een keuze is altijd hetzelfde. Het maakt daarbij niet uit hoe een vraag gesteld wordt.” De voorgaande bewering is niet juist. Het antwoord is sterk afhankelijk van hoe een vraag gesteld wordt.

Foto van een oude Fiat 500 met de grille (neus) van een Mercedes-Benz.

Hoe heeft men ooit kunnen denken dat de keuze objectief is en niet te beinvloeden? Uiteraard is het niet zo, dat het enige dat telt de te verwachten kosten en opbrengsten van de keuze zijn.

Foto van een man (Edo Dijkgraaf) bij wie het stoom uit de oren komt.
Meer over hoe mensen kiezen
Hoe mensen kiezen
Iene miene mutte op bladmuziek. De afbeelding hoort bij het artikel over hoe mensen kiezen.

Keuze-architectuur helpt (ook in geval van crises) te voorspellen hoe men kiest.

Rechtvaardigheid
Uitsnede van het schilderij "Rechtvaardigheid" van de schilder Luca Giordano. Op de afbeelding is vrouwe Justitia te zien.

Niet alleen het eigenbelang maar ook dat van anderen telt.

Ikke, ikke, ikke?
Foto van klein Japans vrachtwagentje met open laadbak. Op de foto is te zien dat de auto flink overbeladen is.

Niet iedereen wil er het maximale uit slepen. Levensbehoud versus zesjescultuur.

Gebruik van informatie
Foto van twee mannen die informatie zoeken op hun telefoon.

Teveel vragen is onredelijk. Hoeveel is teveel?

YOLO!
Afbeelding van Be Alert logo en informatiefolder.

Op de langetermijn zegt niet iedereen zoveel.

Risico inschatten
Foto van bord langs de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland waarmee gewaarschuwd wordt voor gevaarlijke golfslag. Mensen zijn namelijk slecht in het inschatten van risico.

U wilt voor deze boot zwemmen. Mag dat?

De juiste toon
Foto van een Fiat Puch 500 met de grille van een Mercedes-Benz. De foto dient uit te leggen dat het er maar net aan ligt hoe je je vraag verpakt.

Het is maar net hoe je het vraagt, waarde vriend!

Emotie
Stoom uit je oren? Dat beïnvloedt hoe je kiest! De invloed van emotie op het maken van keuzes.

De positieve en negatieve invloed van gevoel.